माझी लाडकी बहीण योजना 2: ई-केवायसी (e-KYC) कशी करायची? सविस्तर मार्गदर्शन

परिचय

महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरण आणि स्वावलंबनासाठी ‘ माझी लाडकी बहीण योजना’ सुरू केली आहे. ही योजना २८ जून २०२४ रोजी मंजूर झाली आणि जुलै २०२४ पासून अंमलात आली. योजनेअंतर्गत राज्यातील पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये सन्मान निधी मिळतो. हा निधी थेट बँक खात्यात जमा होतो, ज्यामुळे महिलांना आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होण्यास मदत होते. सध्या योजनेच्या जवळपास २ कोटीपेक्षा जास्त लाभार्थी महिलांना हा लाभ मिळत आहे.

नुकत्याच अपडेटनुसार, योजनेत पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि गैरप्रकार रोखण्यासाठी ई-केवायसी (e-KYC) प्रक्रिया अनिवार्य करण्यात आली आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास पुढील हप्ते मिळणे थांबू शकते.  आदिती तटकरे यांनी या प्रक्रियेचे सविस्तर मार्गदर्शन केले आहे. ही प्रक्रिया अतिशय सोपी आणि वेळेची बचत करणारी आहे – फक्त १-२ मिनिटांत पूर्ण होऊ शकते! या लेखात आपण ई-केवायसीची पात्रता, आवश्यक कागदपत्रे, स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया आणि महत्वाच्या टिप्स जाणून घेऊ.

योजनेची पात्रता निकष

ई-केवायसी करण्यापूर्वी, आपण योजनेच्या लाभार्थी आहात की नाही हे तपासा. मुख्य पात्रता निकष खालीलप्रमाणे आहेत:

• वय: २१ ते ६५ वर्षे वयोगटातील महिलांसाठी.
• कुटुंबाचे उत्पन्न: वार्षिक २.५० लाख रुपयांपेक्षा कमी.
• नागरिकत्व: महाराष्ट्र राज्यातील रहिवासी असावी.
• इतर अटी: लाभार्थीने इतर शासकीय योजनांचा (जसे की पेन्शन योजना) लाभ घेतला नसावा. तसेच, लाभार्थीचे स्वतःचे आधार लिंक असलेले बँक खाते असणे आवश्यक.
• वगळलेले घटक: सरकारी नोकरीत असलेल्या महिलांना किंवा ज्या कुटुंबात पुरुष सरकारी कर्मचारी असतील त्या कुटुंबातील महिलांना लाभ मिळत नाही.

जर आपण या निकषांमध्ये बसत असाल, तर ई-केवायसी करून पुढील हप्ता (सप्टेंबर-ऑक्टोबरसाठी ३,००० रुपये एकत्र) वेळेवर मिळवता येईल.

ई-केवायसीसाठी आवश्यक कागदपत्रे

ई-केवायसी ही पूर्णपणे ऑनलाइन प्रक्रिया असल्याने, कागदपत्रांची स्कॅन किंवा अपलोड करण्याची गरज नाही. फक्त खालील गोष्टींची खात्री करा:

• आधार कार्ड: वैध आधार क्रमांक आणि बायोमेट्रिक लिंक (मोबाईल नंबर आधारला जोडलेला असावा).
• मोबाईल नंबर: आधार कार्डला लिंक असलेला मोबाईल, ज्यावर OTP येईल.
• इंटरनेट कनेक्शन: स्मार्टफोन किंवा कॉम्प्युटरवर इंटरनेट उपलब्ध असावे.

सूचना: ही ई-केवायसी बँक खात्याच्या केवायसीशी वेगळी आहे. त्यामुळे बँकेत जाण्याची गरज नाही.

ई-केवायसीची स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया

ई-केवायसीसाठी अधिकृत वेबसाइट https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ वर जा. ही प्रक्रिया मोबाईलवरूनही सहज करता येते. खालील स्टेप्स फॉलो करा:

स्टेप १: वेबसाइटवर प्रवेश

• ब्राउजर उघडा आणि https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ टाइप करा.
• होम पेजवर “e-KYC – मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना” हा पर्याय शोधा आणि क्लिक करा.

स्टेप २: आधार क्रमांक नोंदवा

• पेजवर आधार क्रमांक टाका (१२ अंकी).
• कॅप्चा कोड नीट वाचा आणि टाका. (चूक होणार नाही याची काळजी घ्या.)

स्टेप ३: OTP ची पडताळणी

• आधारला लिंक असलेल्या मोबाईलवर OTP येईल.
• OTP टाका आणि “सबमिट” वर क्लिक करा.
• प्रणाली तपासेल की आपली e-KYC आधी पूर्ण झाली आहे की नाही.

स्टेप ४: पात्रता तपास

• जर e-KYC आधी पूर्ण झाली असेल, तर “e-KYC आधीच पूर्ण झाली आहे” असा संदेश दिसेल. आपण तयार आहात!
• जर पूर्ण नसेल, तर प्रणाली आपला आधार क्रमांक योजनेच्या पात्र यादीत आहे की नाही हे तपासेल.
• पात्र असल्यास, “e-KYC यशस्वी” असा संदेश दिसेल. प्रक्रिया पूर्ण!

स्टेप ५: शेअर आणि सेव्ह

• यशस्वी झाल्यावर स्क्रीनशॉट घ्या किंवा PDF डाउनलोड करा.
• हा दाखला भविष्यात उपयोगी पडेल.

वेळ: संपूर्ण प्रक्रिया १-२ मिनिटांत पूर्ण होते. शेवटची तारीख: सध्या ३० सप्टेंबर २०२५ पर्यंत (नवीनतम अपडेटनुसार). उशीर करू नका!

महत्वाच्या टिप्स आणि समस्या सोडवणूक

• समस्या: OTP येत नाही? – आधारला लिंक नसलेला मोबाईल नंबर तपासा किंवा UIDAI वेबसाइटवर अपडेट करा.
• समस्या: कॅप्चा एरर? – ब्राउजर क्लिअर करा किंवा वेगळ्या ब्राउजरचा वापर करा.
• ऑफलाइन मदत: ऑनलाइन करता येत नसेल तर जवळील अंगणवाडी सेविका, आशा कार्यकर्ती, सेतू केंद्र किंवा ग्रामसेवकाकडे जा. ते आपले अर्ज भरून देतील.
• अपडेट्स तपासा: अधिकृत वेबसाइट किंवा X (ट्विटर) वर आदिती तटकरे यांच्या हँडल (@AditiTatkare) वर अपडेट्स पहा.
• लाभ: ई-केवायसीमुळे हप्ते वेळेवर मिळतील आणि भविष्यात इतर शासकीय योजनांसाठीही उपयुक्त ठरेल.

निष्कर्ष

‘माझी लाडकी बहीण योजना’ ही महिलांसाठी एक क्रांतिकारी पाऊल आहे, जी त्यांच्या आर्थिक स्वावलंबनाला चालना देईल. ई-केवायसी ही प्रक्रिया पारदर्शकता आणि सुलभतेसाठी आहे, त्यामुळे सर्व पात्र बहिणींनी तात्काळ पूर्ण करावी. जर आणखी शंका असतील तर अधिकृत हेल्पलाइन (१८००-२०२-०४००) वर संपर्क साधा. लाडक्या बहिणींना शुभेच्छा! आपल्या सक्षमीकरणाच्या या प्रवासात शासन सोबत आहे.