महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी शासनाने सुरू केलेला ई-पीक पाहणी उपक्रम हा शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो आहे. या प्रक्रियेने सातबारा उताऱ्यावर पिकांची नोंदणी करणे सुलभ आणि पारदर्शक झाले आहे.
ई-पीक पाहणी प्रक्रिया
ई-पीक पाहणी सुरू करण्यासाठी सर्वप्रथम शेतकऱ्यांना ‘ई-पीक पाहणी’ अॅप डाउनलोड करावे लागते. प्ले-स्टोअरवरून E-Peek Pahani (DCS) हे अॅप शोधून ते इंस्टॉल केल्यावर, शेतकरी आपले शेत आणि पिकांची नोंदणी करणे सुरू करू शकतात. अॅप ओपन केल्यानंतर लागणाऱ्या परवानग्या स्वीकारून, शेतकरी त्यांच्या पिकांची नोंद करण्यासाठी महत्त्वाची माहिती भरतात.
खाते आणि गट क्रमांकाची निवड
नोंदणी प्रक्रियेत, शेतकऱ्यांनी त्यांच्या खातेदार नावासह खाते किंवा गट क्रमांक भरावा लागतो. यानंतर, शेतकऱ्यांना त्यांच्या मोबाईलवर ओटीपी येतो, जो टाकून पुढील प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. शेतकऱ्यांनी आपला मोबाईल क्रमांक अद्ययावत ठेवावा, कारण त्यावरच संपूर्ण प्रक्रिया अवलंबून असते.
पिकांची नोंदणी आणि फोटो
पिकांची नोंद करताना, शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतातील दोन छायाचित्रे घेणे अनिवार्य आहे. या छायाचित्रांतून पिकाचे स्थानिक निर्देशांक म्हणजेच अक्षांश व रेखांश आपोआप नोंदवले जातात. त्यामुळे, नोंदणी अधिक विश्वासार्ह होते.
ई-पीक पाहणीचे फायदे
ई-पीक पाहणी शेतकऱ्यांसाठी अनेक लाभ घेऊन येते. या प्रणालीचा उपयोग किमान आधारभूत किंमत (MSP) योजनेत, पीक कर्जाच्या पडताळणीसाठी, पीक विमा योजनेच्या लाभासाठी आणि नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसान भरपाईसाठी होतो. या प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या स्थितीची अचूक माहिती मिळते आणि शासनाला देखील शेतकऱ्यांना अधिक चांगल्या पद्धतीने सहाय्य करता येते.
ई-पीक पाहणीची अट आणि शिथिलता
मागील वर्षात कापूस-सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी हेक्टरी 5 हजार रुपये अनुदान देण्याचा निर्णय घेण्यात आला होता. यावेळी, ई-पीक पाहणी केलेल्या शेतकऱ्यांनाच हा लाभ देण्यात येणार असल्याची अट ठेवण्यात आली होती. मात्र, सरकारने नंतर या अटीत शिथिलता आणली आणि सात-बाऱ्यावरील नोंदींनाही ग्राह्य धरले.
शेवटी, ई-पीक पाहणी हा उपक्रम शेतकऱ्यांसाठी आवश्यक आहे. या प्रक्रियेमुळे शेतकऱ्यांना त्यांची पीक नोंदणी करण्यास आणि शासनाच्या विविध योजनांचा लाभ घेण्यास मदत होते.
