शेअर बाजारात होणार मोठा बदल; सेबी घेणार AIची मदत, गुंतवणूकदारांना काय फायदा होणार?
सेबीचा नवा उपक्रम: AI आधारित IPO प्रक्रिया
जर तुम्ही शेअर मार्केट आणि IPO मध्ये गुंतवणूक करत असाल तर आता SEBI (भारतीय प्रतिभूती आणि विनिमय मंडळ) त्यासंबंधी काही महत्वाचे बदल करणार आहे. शेअर बाजाराचे नियमन करणारी ही संस्था आता कंपन्यांना IPO (Initial Public Offering) साठी अर्ज करण्याचा एक सोपा आणि सुगम मार्ग तयार करत आहे. या नव्या पद्धतीत कंपन्यांना IPO फॉर्ममधील रिकाम्या जागेत संबंधित माहिती भरावी लागणार आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना कंपनीची माहिती समजणे सोपे होईल आणि सेबीलाही सध्याच्या तुलनेत तपासासाठी कमी वेळ लागेल.
AI ची मदत घेण्याचे सेबीचे पाऊल
सेबीच्या प्रमुख माधबी पुरी बुच यांनी सांगितले की, सेबी आता IPOच्या मंजुरीसाठी AI (Artificial Intelligence) ची मदत घेण्याची तयारी करत आहे. सेबी असा फॉर्म तयार करत आहे, जो IPO ची तयारी करणाऱ्या कंपन्यांना भरावा लागेल. यामुळे IPO मंजूर होण्यासाठी कमी वेळ लागेल आणि गुंतवणूकदारांना कंपनीबद्दल माहिती समजणे सोपे होईल. नवीन फॉर्ममध्ये कंपन्यांना ऑफरशी संबंधित गुंतागुंतीच्या गोष्टी सहज समजावून सांगण्यासाठी जागा दिली जाईल.
नवीन IPO फॉर्ममुळे होणारे फायदे
नवीन फॉर्म समजून घेणे खूप सोपे आहे, असे सेबी प्रमुखांनी स्पष्ट केले. उद्योग संघटना FICCI च्या एका कार्यक्रमात सेबी प्रमुखांनी ही माहिती दिली. सध्या अनेक कंपन्यांनी IPO साठी सेबीकडे अर्ज केले आहेत. या कंपन्यांना बाजारातून एकूण 80,000 कोटी रुपये उभे करायचे आहेत. अनेक अर्जांमुळे SEBI ला आपली इतर कामे थांबवून आपल्या कर्मचाऱ्यांना IPO संबंधित कामावर लक्ष केंद्रित करावे लागते.
मंजुरी प्रक्रिया सोपी करण्याचे प्रयत्न
सेबी देखील अशा प्रक्रियेवर काम करत आहे, ज्यामुळे कंपन्यांना शेअर बाजारात पैसा उभा करण्यासाठी दोन प्रकारच्या मंजुरी घेण्याची गरज भासणार नाही. सध्या, कंपन्यांना ‘राइट्स इश्यू’ आणि ‘प्रेफरेंशियल इश्यू’ साठी स्वतंत्र मंजुरी घ्यावी लागते. आता सेबीची इच्छा आहे की संपूर्ण माहिती एकाच फॉर्ममध्ये उपलब्ध असावी आणि त्याला मंजुरी मिळण्यासाठी कमी वेळ लागेल. यामुळे कंपन्यांचे पैसेही वाचतील कारण त्यांना कमी मध्यस्थांची गरज भासेल.
शेअर बाजारातील सुरक्षितता आणि केवायसी तपासणी
SEBI ने IPO प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी अनेक नवीन मार्ग आणले आहेत. माधबी पुरी बुच म्हणाल्या की, देशाचा शेअर बाजार सुरक्षित ठेवण्यासाठी केवायसी (Know Your Customer) ची कसून तपासणी करणे आवश्यक आहे. या उपक्रमामुळे गुंतवणूकदारांना सुरक्षित वातावरणात व्यवहार करता येतील आणि सेबीला देखील आपले नियमन कार्य अधिक परिणामकारकपणे पार पाडता येईल.
शेअर बाजारातील हे बदल गुंतवणूकदारांसाठी अधिक फायदेशीर ठरतील आणि सेबीच्या नव्या AI आधारित प्रणालीमुळे IPO प्रक्रिया जलद आणि पारदर्शक होईल. यामुळे शेअर बाजारातील गुंतवणूकदारांना अधिक सुरक्षितता आणि विश्वास मिळेल.
